مقدمه
طوقه برها از راسته بال پولک داران (Lep.: Noctuidae) بوده و از جمله آفات مهمی هستند که به خصوص در ابتداي فصل خسارت شدید به بوته هاي جوان چغندرقند وارد کرده و گاهی کشاورزان را مجبور به واکاري می نمایند. بر این اساس، کنترل این آفات به ویژه در اول فصل از جمله مشکلات مناطق کشت چغندرقند است. طوقه برها شامل چند گونه از جنس Agrotis (A. ipsilon، A. subterranean و A. exclamations) که به گروه A. segetum شناخته می شوند. طوقه برها در تمام مناطق چغندرکاري کشور از جمله کرمانشاه، مازندران، گیلان، آذربایجان غربی و خراسان فعالیت می کنند.
مشخصات ظاهری
حشره کامل شب پره اي به طول 14 تا 22 میلی متر و عرض با بالهاي باز 27 تا 30 میلی متر است. بال جلویی روشن تا تیره، روي هر بال جلویی سه لکه کشیده مثلثی، گرد و لوبیایی تیره دیده می شود. تخم ها به قطر تقریبی 0/5 میلی متر، ابتدا سفید شیري بوده که بتدریج لکه هایی تیره روي آنها مشاهده شده و در پایان سیاه رنگ می شوند. لاروها خاکستري تا سیاه رنگ بوده و بر روي سطح پشتی لاروهاي کامل به طول 4/5 تا 5 سانتی متر یک نوار باریک روشن دیده می شود. شفیره ها دوکی شکل به طول 15 تا 20 میلی متر و به رنگ حنایی دیده می شوند.
نحوه بروز خسارت
لاروهای آن در سطح و لایه‌های رویی خاک ایجاد خسارت می‌کنند. لاروهای این آفت روی گیاهچه‌های تازه کشت شده چغندر بسیار خسارت‌زا بوده و حتی می‌توانند باعث ازبین‌رفتن کلی مزارع شوند. این آفت با تغذیه از ناحیه طوقه و اندکی از قسمت‌های پایینی آن می‌توانند سبب قطع شدن اندام هوایی و از بین رفتن بوته‌های جوان شوند. خسارت این آفت فقط محدود به گیاهان تازه سبز شده نیست و می‌تواند روی گیاهان مسنتر نیز ایجاد خسارت کند اما این خسارت محدود به تغذیه از نواحی بالایی غده و ایجاد حفراتی در آن است. این حفرات و زخم‌ها مکان مناسبی برای شروع بیماری‌های خاکزاد چغندر خواهد بود. به طور کلی در ابتداي فصل رشد، خسارت بسیار مشخص تر و مهم تر است. این آفت باعث کاهش تراکم بوته در مزرعه می شود. این کاهش تراکم در ابتداي فصل و قبل از شش برگی اتفاق می افتد.
زیست شناسی
لاروهاي سنین آخر در عمق 10 تا 15 سانتی متري خاك زمستان گذرانی کرده و در اوایل بهار به شفیره تبدیل می شوند. شفیره ها بعد از دو هفته به حشرات کامل تبدیل می شوند. هر حشره ماده قادر است تا 800 تخم به صورت انفرادي یا چند تایی در پشت برگ هاي چغندرقند یا علف هاي هرز بگذارد. لاروهاي تازه خارج شده از برگهاي جوان چغندرقند تغذیه می کند اما از سن دوم به طوقه حمله کرده و خسارت اصلی را وارد می سازد. این آفت دو نسل دیگر تا پایان فصل ایجاد می کنند اما به دلیل قوي شدن بوته ها خسارت وارده قابل تحمل می باشد. با این حال ممکن است به چغندرهایی که با هدف تولید بذر کشت می شوند خسارت زیادي را وارد سازند.
مدیریت آفت
از آنجایی که زمستان‌گذرانی این آفات به صورت لارو در عمق پایین ۲۰ سانتیمتر خاک است، بنابراین استفاده از شخم و یخ آب زمستانه بر روی آنها بسیار مؤثر میباشد. در صورت وجود یک لارو در هر ده بوته، مبارزه شیمیایی با سموم مناسب از جمله گرانول دیازینون برای لاروهای مسنتر داخل خاک به نسبت 1/5 کیلوگرم در هکتار، کلرپیرفوس به نسبت 2 لیتر در هر هکتار و فوزالون به نسبت 1/5 لیتر در هکتار برای حشرات بالغ قابل توصیه است. همچنین کاربرد دیازینون و سایپرمترین در خاک به شکل سم آبیاری، در کاهش جمعیت‌های بالای این آفت بسیار مؤثر میباشد. روش مؤثرتر و مهمتر، استفاده از طعمهپاشی است. طعمه مسموم با سم سوین و سموم مشابه تهیه و در غروب یا صبح زود در کنار بوتهها ریخته میشود. براي هر هکتار، 100 کیلوگرم طعمه مسموم مورد نیاز میباشد.
